Dizionario Giuridico    Dizionario Economico    Dizionario di Contabilità e Finanza    Dizionario del Condominio    Dizionario di Diritto Canonico ed Ecclesiastico    Dizionario dell'Unione Europea    Dizionario Storico-Giuridico Romano    Dizionario Storico del Diritto Italiano ed Europeo    Dizionario della Filosofia Politica    Dizionario di Scienze Psicologiche   
Caricamento immagini in corso...
loading
21/3 Schemi & Schede di Istituzioni di Diritto Romano<br><SPAN STYLE='font-size:7pt;' >2018 III, pag. 160 € 10,00</span> 583 Dizionario Giuridico Romano<br><SPAN STYLE='font-size:7pt;' >2017 VI, pag. 560 € 15,00</span> 21 Il nuovo Manuale di Istituzioni di Diritto Romano<br><SPAN STYLE='font-size:7pt;' >2016 VII, pag. 528 € 22,00</span> 17 Il nuovo Manuale di Storia del Diritto Romano (Diritto pubblico romano)<br><SPAN STYLE='font-size:7pt;' >2016 V, pag. 272 € 20,00</span> IP9 Ipercompendio Istituzioni di Diritto Romano<br><SPAN STYLE='font-size:7pt;' >2016 III, pag. 240 € 10,00</span> 21/2 Compendio di Isitituzioni di Diritto Romano<br><SPAN STYLE='font-size:7pt;' >2015 VI, pag. 256 € 18,00</span> 17/4 Compendio di Storia del Diritto Romano<br><SPAN STYLE='font-size:7pt;' >2014 IV, pag. 288 € 17,00</span> 17/2 Prepararsi per l'esame di Storia del Diritto Romano<br><SPAN STYLE='font-size:7pt;' >2009 , pag. 160 € 8,00</span>
Labeone (M. Antistio)
Labici (Battaglia di)
Laeti
Lànce liciòque [quæstio]
Lanìsta
Lanuvium (Battaglia di)
Latèrculum
Laticlàvii
Latina, via
Latini
Latium
Laudàtio auctòris
Laudèmium
Lèctio Senàtus
Legàtum
Legàtum crèditi
Legàtum dèbiti
Legatum dòtis
Legatum dotis constituèndæ
Legàtum gèneris
Legatum habitatiònis
Legatum instrumènti
Legatum liberatiònis
Legàtum mùndi mulìebris
Legatum nòminis
Legàtum optiònis
Legatum partitiònis
Legatum pènoris
Legatum per damnatiònem
Legàtum per præceptiònem
Legatum per vindicatiònem
Legatum pro dòte
Legàtum sinèndi mòdo
Lèges
Lèges fenebres
Lèges frumentariae
Lèges generàles
Leges agrariæ
Leges edictàles
Leges emptiònis et venditiònis
Leges Licìniæ Sèxtiæ
Leges mancìpii
Lèges Porciæ de provocatiòne
Leges Publìliæ Philònis
Leges regiæ
Leges Romanæ barbarorum
Leges sacràtæ
Leges speciàles
Leges Sulpìciæ
Lèges tabellàriæ
Leges Valèriæ Horàtiæ
Legge delle citazioni
Lègis àctio
Lègis actio per condictiònem (vel condìctio)
Legis actio per iùdicis arbitrìve postulatiònem
Lègis àctio per mànus iniectiònem
Lègis àctio per pìgnoris capiònem
Lègis àctio sacramènti
Legitimàtio
Legitimàtio ad càusam
Legitimatio ad procèssum
Lenocìnium
Leone I
Leone VI (detto il filosofo o il saggio)
Levana
Lex
Lex Acìlia repetundàrum
Lex Anastasiàna
Lex Antonia iudiciària
Lex Appulèia de maiestàte
Lex Appulèia de spònsu
Lex Aquìlia de dàmno
Lex Atia de sacerdòtiis
Lex Atìlia de tutòre dàndo
Lex Atìnia de usucapiòne
Lex Aurèlia (Cottæ) iudiciària
Lex Calpùrnia de àmbitu
Lex Calpurnia de condictiòne
Lex Calpurnia de pecùniis repetùndis
Lex Canulèia de conùbio
Lex Càssia de plebèis in patrìcios adlegèndis
Lex Cassia tabellària
Lex centuriàta de impèrio
Lex centuriata de potestate censoria
Lex Cicerèia de spònsu
Lex Cìncia de donis et munèribus
Lex Claudia de sociis
Lex Claudia de tutela mulìerum
Lex Claudia de ære alièno filiòrum familiàrum
Lex Clodia frumentaria
Lex collègii vel sodalìcii
Lex coloniæ deducendæ
Lex commissòria
Lex Cornelia
Lex Cornelia
Lex Cornelia (Sullæ) de ambitu
Lex Cornelia (Sullæ) de falsàriis
Lex Cornelia (Sullæ) de iniuriis
Lex Cornelia (Sullæ) de magistratibus
Lex Cornelia (Sullæ) de provinciis ordinàndis
Lex Cornelia (Sullæ) de repetùndis
Lex Cornelia (Sullæ) de sacerdòtiis
Lex Cornelia (Sullæ) de sicàriis et venèficis
Lex Cornelia (Sullæ) de viginti quæstoribus
Lex Cornèlia (Sullæ) iudiciària
Lex Cornelia (Sullæ) maiestàtis
Lex Cornelia (Sullæ?) de confirmàndis testamèntis
Lex Cornèlia Bæbia de àmbitu
Lex Cornelia de edictis prætorum
Lex Cornelia Fulvia de ambitu
Lex Creperèia
Lex curiàta de impèrio
Lex Cæcìlia Dìdia de modum lègum promulgandàrum
Lex Cælia tabellària
Lex de bello indicèndo
Lex de honoribus Germanico decernendis
Lex de impèrio Vespasiani
Lex Dei (quam præcèpit Dòminus ad Moysen)
Lex divina
Lex Domìtia de sacerdòtibus
Lex Fabia de plagiàriis
Lex Falcìdia de legàtis
Lex Fannia
Lex frumentaria
Lex Fùfia Canìnia de manumissiònibus
Lex Fùria de spònsu
Lex Furia testamentària
Lex Gabìnia de bello piratico
Lex Gabìnia de uno imperatore contra prædònes constituèndo
Lex Gabinia tabellària
Lex horrèndi càrminis
Lex Hortènsia de plebiscìtis
Lex humana
Lex Icìlia de Aventìno publicàndo
Lex Iudiciaria
Lex Iùlia de adultèriis coërcèndis
Lex Iulia de àmbitu
Lex Iulia de annona
Lex Iulia de bònis cedèndis
Lex Iùlia de civitàte Latìnis dànda
Lex Iulia de collègiis
Lex Iulia de magistràtibus
Lex Iulia de maritàndis ordìnibus
Lex Iulia de peculàtu et de sacrilègiis
Lex Iulia de resìduis
Lex Iulia de vi publica et privata
Lex Iulia de vicèsima hereditàtum
Lex Iùlia et Pàpia
Lex Iulia et Tìtia de tutela
Lex Iulia iudiciària
Lex Iulia iudiciòrum privatòrum
Lex Iulia iudiciòrum publicòrum
Lex Iulia maiestàtis
Lex Iulia repetundàrum
Lex Iùlia sumptuària
Lex Iulia Vellæa testamentària
Lex Iùnia Norbàna
Lex Licìnia (Crassi) de sodalìciis
Lex Licinia de iudicis postulatione
Lex Licinia Mùcia de cìvibus redigùndis
Lex Livia agraria
Lex Livia frumentaria
Lex Livia iudiciaria
Lex Livia nummaria
Lex Lætòria de circumscriptiòne adulescèntium
Lex Mamìlia
Lex Manciàna
Lex Mànlia de vicèsima manumissiònum
Lex Màrcia
Lex Minìcia de lìberis
Lex Numæ
Lex Ogùlnia de sacerdòtiis
Lex Ovìnia tribunìcia
Lex Papia Poppæa nuptiàlis
Lex Papìria tabellària
Lex Petrònia de adultèrii iudìcio
Lex Petrònia de liberàlibus causis
Lex Petronia de præfectis
Lex Petronia de sèrvis
Lex Plàutia de vi
Lex Plautia Papiria de civitate sociis danda
Lex Plætòria
Lex Plætòria de prætore urbano
Lex Pompèia de àmbitu
Lex Pompeia de iure magistratuum
Lex Pompeia de parricìdio
Lex Pompèia de provinciis
Lex Pompeia de Transpadànis
Lex provinciæ
Lex Publìlia de spònsu
Lex Publilia Philònis de auctoritàte pàtrum
Lex Publilia Philonis de censòre plebèio creàndo
Lex Publilia Philonis de plebiscìtis
Lex Publilia Voleronis de plebeis magistratibus
Lex Pœtèlia Papìria de nèxis
Lex Rèmnia de calumniatòribus
Lex Rhòdia de iàctu
Lex Romana Burgundiònum
Lex Romana Wisigothòrum
Lex Roscia
Lex Scribònia de usucapiòne servitùtibus
Lex Semprònia (C. Gracchi) agraria
Lex Sempronia (C. Gracchi) de provincia Asia a censòribus locànda
Lex Sempronia (C. Gracchi) iudiciària
Lex Sempronia (T. Gracchi) agraria
Lex Servìlia Cæpiònis iudiciària
Lex Servìlia repetundàrum
Lex Silia de lègis actiòne
Lex Sulpìcia de bello Mithridàtico
Lex Sulpicia de novòrum cìvium et libertinòrum suffragio
Lex Sænia de plebèis in patrìcios adlegèndis
Lex Thoria agraria
Lex Titia de provinciis quæstoriis
Lex tribùta de potestàte tribunìcia
Lex Tullia (Cicerònis) de àmbitu
Lex Valeria Cornelia de destinatiòne magistràtuum
Lex Valeria de Sulla dictatòre
Lex Valeria Horatia de plebiscìtis
Lex Valeria Horatia de provocatiòne
Lex Valeria Horatia de tribunìcia potestàte
Lex Vàllia de mànus iniectiòne
Lex Varia de maiestàte
Lex venditiònis
Lex videt iratum; iratus legem non videt
Lex Vìllia annàlis
Lex Visèllia de libertìnis
Lèx Vocònia
Lex XII Tabulàrum
Lex Æbùtia de fòrmulis
Lex Ælia Sèntia
Libèllus contradictiònis
Libellus conventiònis
Liber singularis de offìcio adsessòrum (vel adsessorius)
Lìber singulàris definitiònum
Liber singularis enchirìdii
Liber singularis responsòrum
Liber Syro-Romanus iuris
Lìberi in mancìpio
Lìberi naturàles
Libèrtas
Libertas Claudiàna
Libertas fedeicommissària
Libertìnitas
Libèrtus
Libertus orcìnus
Libio Severo
Libri ab urbe còndita
Libri ad edictum prætòris urbani
Libri ad edìctum ædìlium curùlium
Libri ad Vitèllium
Libri aureòrum
Libri Basilicòrum
Libri coniectaneòrum
Libri de iùre civili
Libri de iure pontifìcio
Libri de lègibus
Libri de offìcio cònsulis
Libri de præscriptiònibus
Libri de religiònibus
Libri de stipulatiònibus
Libri de usucapiònibus
Libri epistulàrum
Libri II ad Brutum
Libri II de adultèriis
Libri II de appellatiònibus
Libri II de pùblicis iudìciis
Libri II definitiònum
Libri II enchirìdii
Libri II quæstiònum
Libri III institutiònum
Libri III iùris civilis
Libri iùris civilis
Libri IV de iùre fisci et populi
Libri IV de pœnis
Libri IV de re militàri
Libri IX differentiàrum
Libri IX quæstiònum
Libri memoriàlium
Libri responsòrum
Libri singulàres ad fòrmulam hypothecàriam
Libri V regulàrum
Libri VI ad edìctum monitòrium
Libri VI ad lègem Iuliam et Papiam
Libri VI de cognitiònibus
Libri VI de excusatiònibus
Libri VII fideicommissòrum
Libri VII pandectàrum
Libri X regulàrum
Libri X responsòrum
Libri XIX responsòrum
Libri XVI institutiònum
Libri XVIII iùris civilis
Libri XX constitutiònum
Libri XXI disputatiònum
Libri XXXI digestòrum
Libri XXXVII quæstiònum
Lìbripens
Lìcet mercatòribus sese ìnvicem circumvenìre
Licia
Licinio
Lictòres
Lìmes
Limes [confine]
Lis
Litem suam facere
Litigare per concepta verba
Lìtis contestàtio
Lìtis denuntiàtio
Lìtis æstimàtio
Lìtteræ dimissòriæ
Livio, Tito
Locàtio in perpètuum
Locatio operàrum
Locàtio òperis
Locatio rèi
Locàtio ususfrùctus
Locàtio-condùctio
Lòngi tèmporis præscrìptio
Longino
Longìssimi tèmporis præscrìptio
Lúceres
Lucio Vero
Lùcrum cèssans
Lucumoni
Ludi
Ludi curiàles
Lugdunense
Lupercalia
Lusitania
Lustratio



A
B
C
D
E
F
G
N
O
P
Q
R
S
T
H
I
J
K
L
M
U
V
W
X
Y
Z
Consulta gratuitamente i nostri dizionari:
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Dizionario Storico-Giuridico Romano
Lìberi in mancìpio (vel in causa mancìpii)

Venivano così definite le persone libere [vedi status libertàtis] che si trovavano sottoposte ad un pater familias [vedi], dal quale non discendevano, in aggiunta o in sostituzione dei figli.
I soggetti in questione entravano in causa mancipii allorquando il proprio pater familias di origine esercitava nei loro confronti il suo iùs vendèndi [vedi], la nòxæ dàtio [vedi Nòxa] (per liberarsi della responsabilità per il delitto commesso dal filius), il nèxum [vedi] (per garantire un debito), o comunque nei casi di vendita fittizia, attraverso la quale si compiva l’emancipazione classica.
Il soggetto in causa mancipii non perdeva né la sua libertà, né la cittadinanza. In sostanza, egli si trovava, rispetto al pater familias acquisito, nella stessa, identica posizione di un filius familias, con un’unica, fondamentale differenza: mentre il filius familias, per cause naturali (morte del pater familias) o giuridiche (emancipàtio), un giorno sicuramente si sarebbe sottratto alla sua posizione di soggezione, la causa mancipii, se non era, per se stessa, transitoria (es.: vendita provvisoria nella emancipatio), poteva, in teoria, protrarsi per tutta la vita non solo dell’avente potestà, ma anche dei suoi discendenti. Infatti, mentre dal lato attivo la potèstas [vedi] si trasmetteva agli eredi dell’attuale pater familias, passivamente, la causa mancipii, si trasmetteva ai figli ed ai discendenti dell’asservito.
Un soggetto cessava di essere in causa mancipii a seguito di manumìssio o di solùtio per æs et lìbram (qualora fosse stato ceduto a seguito di nexum [vedi] o di noxæ deditio [vedi]). A seguito della manumissio egli, essendo sempre filius del pater originario, tornava sotto la sua potestas (salvo che quest’ultimo non fosse morto: in tal caso, acquistava l’autonomia familiare).
In età giustinianea, scomparsa la noxæ deditio dei filii, nonché le formalità antiche della emancipazione e della adozione, ed affermatosi il principio che il filius eccezionalmente venduto dal pater diventava schiavo, la causa mancipii scomparve.